Alçak Gerilim Cihazları Direktif Kılavuzu
Kapsamı:
50V - 1000V AC ve 75- 1500V DC arasındaki gerilim ile işletilen tüm elektrikli araçlar Alçak Gerilim Yönetmeliği 73/23/AT kapsamına girmektedir.
Bazı elektrikli araçların temeline yerleşen bileşenlerin emniyeti, bu bileşenlerin , ürüne entegrasyon sürecine bağlıdır. Elektrikli araçların temelini oluşturan bu tür komponentler, yönetmelik kapsamının dışında tutulmuş olup CE işareti taşımazlar. Temel bileşenler olarak;
1. Aktif bileşenler ( entegre devreler, yükselticiler, diyot ve transistorlar vb. )
2. Pasif komponentler ( kapasitör ve filtreler vb. )
3. Sinyal fişleri ile esnek kablo takımları
Diğer elektrikli bileşenler; bir elektrikli gerecinin bileşeni olarak kullanılması halinde, tamamen LVD (Alçak Gerilim Yönetmeliği) kapsamındadırlar. Transformatörler ve elektrik motorları birer komponenttir. Bu tür komponentlerin kullanılmasında, bir takım emniyet değerlendirmelerinden geçirilmesi gereklidir. Bu tür komponentlerin bir çoğu için uygulanabilir Avrupa standardı bulunmaktadır. Üreticilerin ilgili standarda göre gerekli testleri yaptırması gereklidir.
LVD kapsamı dışında kalan komponentler üç gruba ayrılarak yukarıda verilmiş, ürünler de sekiz madde halinde aşağıda verilmiştir.
Patlayıcı atmosferde kullanılmak için tasarlanmış elektrikli cihazlar
Radyoloji ve tıbbi amaçlı elektrikli cihazlar
Kargo ve yolcu taşıyan asansörlere ait elektrikli parçalar
Elektrik ölçerler, sayaçlar
Ev içinde kullanılan fiş ve prizler
Elektrikli çit kontrolörleri
TV-Radyo elektrik etkileşim araçları
Gemilerde, uçak ve trenlerde uluslararası yetkili kurum normlarına göre üretilmesi zorunlu elektrikli araç ve araçlar.
Genel Esaslar:
Alçak Gerilim Yönetmeliğinin amacı;
Elektrikli ekipmanlara Avrupa Birliği dahilinde, yönetmelikte belirtilen zorunlu koşullara uygun olarak serbest dolaşım kazandırılmasıdır. Amacın odak noktası; AB içinde, güvenilir; insan, canlı ve çevre sağlığını koruyan elektrikli makina-ekipmanların üretilmesi ve ticaretinin sağlanmasıdır. Alçak Gerilim Yönetmeliği; ürünün elektriksel güvenliğinin yanı sıra mekaniksel ve kimyasal güvenliliğini de kapsamaktadır.
Temel Sağlık ve Güvenlik Koşulları
Alçak Gerilim Yönetmeliği ile, AB pazarında; insan sağlığı ve güvenliği açısından tehlike oluşturmayacak elektrikli ürünlerin, özgürce el değiştirmesi sağlanmaktadır. Yönetmeliğin ikinci maddesinde ve EK I’de on bir adet zorunlu güvenlik koşulu sıralanmıştır. AB Pazarında, elektrikli ürünlerin serbestçe ticareti, ancak bu on bir zorunlu koşulun yerine getirilmesine bağlıdır. İmalatçı zorunlu koşulları, öncelikle tasarım girdisi olarak ele almalıdır. Zorunlu sağlık ve güvenlik koşulları, üç ana grup altında toplanmıştır.
Grup.1. Genel Koşullar
Elektrikli ekipmanların güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için ekipman üzerine teknik özelliklerini tanıtıcı işaretler konacaktır. Bu mümkün olmadığı takdirde, ekipmanın beraberinde bu bilgileri içeren bir not bulundurulacaktır.
Ekipman üzerinde imalatçı adı yada ticari adı veya işareti açık bir şekilde yazılacaktır. Bu mümkün olmadığı takdirde ambalajı üzerine yazılacaktır.
Elektrikli ekipman ve komponentler, montaj ve bağlantıları uygun ve güvenli yapılmalarını sağlayacak şekilde imal edilmelidir.
Elektrikli ekipmanlar, bu Ek’in 2. Ve 3. Maddelerinde işaret edilen tehlikelere karşı korunmayı sağlayacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
Grup 2. Elektrikli ekipmanlardan kaynaklanan tehlikelere karşı koruma
Madde 1’deki esaslara uygun olarak, aşağıdaki hususlarla ilgili önlemler alınmalıdır.
İnsanlar ve evcil hayvanlar, doğrudan veya dolaylı elektrik kontağının neden olabileceği fiziksel yaralanmalardan veya diğer zararlardan gerektiği şekilde korunmalıdır.
Tehlikeye neden olabilecek sıcaklıklar, ark veya radyasyon üretilmemelidir.
Deneyimler, insanlar, evcil hayvanlar ve eşyaların elektrikli ekipmanların neden olduğu, fakat elektriksel olmayan tehlikelere karşı da korunmaları gerektiğini göstermektedir.
Yalıtım, önceden görülebilen durumlara uygun olmalıdır.
Grup 3. Elektrik Ekipmanların dış etkilerden kaynaklanabilecek hasarlara karşı korunma
Madde 1’deki esaslara uygun olarak aşağıdaki hususlarla ilgili önlemler alınmalıdır:
Elektrikli ekipmanlar, insanları, evcil hayvanları ve eşyaları tehlikeye atmayacak mekanik özelliklerde olmalıdır.
Elektrikli ekipmanlar, insanları, evcil hayvanları ve eşyaları tehlikeye atmayacak şekilde, çevredeki mekanik olmayan etkilere karşı dayanıklı olacaktır.
Elektrikli ekipmanlar aşırı yük şartlarında insanlara, evcil hayvanlara ve eşyalara karşı tehlikeli olmayacaktır.
İmalatta, en az yukarıda belirtilen zorunlu güvenlik ve sağlık koşullarının dikkate alınması gerekmektedir. Üreticiler için yukarıda sıralanan koşullar başlangıç noktası olup, daha yüksek düzeyde önlemler için herhangi bir engel yoktur.
Harmonize Standartlar
Eğer üreticiler, ürünün yönetmeliğin zorunlu koşullarına uygun olduğunu kanıtlayabilirlerse ürün Alçak Gerilim Yönetmeliğiyle uyumlu sayılır. Eğer ürün, yönetmelikte belirtilen onaylanmış teknik standartlara göre üretilirse, yine aynı şekilde bu ürün Alçak Gerilim Yönetmeliğine uygun sayılmaktadır. Onaylanan teknik standartlar aşağıda belirtilmiştir:
Üye devletlerin yetki verdiği kurumlar tarafından madde 5’e uygun olarak hazırlanmış ve harmonize edilmiş standartlar.
Eğer harmonize standartlar madde 5’te tanımlandığı gibi hazırlanmamış ve/veya basılmamış ise, iki uluslararası kurum tarafından hazırlanan uluslar arası standartlar , madde 6, madde 2 ve madde 3 ‘de tanımlanan prosedürlere göre yayınlanması halinde kullanılabilir. Elektrikli ekipmanların onaylanması için gerekli olan kurallarla ilgili uluslar arası komisyon (CEE) görevini IEC veya EN standartlarına bırakmıştır.
Harmonize standartlar, madde 5’e uygun değilse veya uluslararası standartlar madde 6’ya uygun değilse, , üretim yapan firma bu standartlar yerine kendi ülkesinde hazırlanacak uluslararası standartları kullanabilir.
Yukarıda adı geçen standartlar yönetmeliğin zorunlu koşullarını tam olarak karşılamamaktadır. Bu CE işaretinin ürüne vurulmasında kullanılamamaları anlamına gelmemektedir. Bununla beraber, onaylanmış standartlarla aynı statüye sahip değillerdir, bu tip standartlara bazı örnekler:
Henüz harmonize edilmemiş EN Standartları
Henüz yayınlanmamış prEN Standartları
Geçici ENV Standartları
Madde 6 paragraf 2’ye göre henüz yayınlanmamış IEC veya ISO standartları
Üretimin yapıldığı ülkedeki geçerli olanlar haricindeki ulusal standartlar
Bu öneri ve standartlar daha iyi bir standart olmadığı durumlarda kullanılabilir. Eğer bunlar yeterince anlaşılır değilse ürüne gelebilecek muhtemel tehlikelere karşı ürün güvence altına alınmalıdır.