Makine Emniyeti Direktif Kılavuzu
Yönetmelik, makine, makinalarda kullanılan komponent ve güvenlik elemanlarının uygunluk değerlendirmesini kapsar.
Yasal Durum: 5 Haziran 1991 tarihinden itibaren, 98/37/EC Makine Emniyeti Yönetmeliği (Machinery Safety Directive) Üye Ülkelerde zorunlu olmuştur. 5 Mayıs 2002 de Türkiye de Makine Emniyeti Yönetmeliği (98/37/AT) olarak yayınlanmıştır ve 1 Ocak 2004 tarihinde zorunlu hale gelmiştir.
Uygunluk Değerlendirme: Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamına giren bir ürüne CE işareti vurulabilmesi için 2 yol vardır.
Ürün risksiz grup ürün ise üretici beyanı ile CE belgelendirme
Ürün riskli grup ürün ise (EK IV kapsamındaki makineler) Onaylanmış Kuruluş tarafından CE belgelendirme
Makine Emniyeti Yönetmeliği Ek IV(Risk Grubu Ürünler)
A. Makineler
1. Ahşap ve benzeri malzemeler veya et ve benzeri malzemeler için kullanılan tek ya da çok bıçaklı daire “testereler,
1.1. Sabit gövdeli, iş parçası elle veya sökülebilir bir güç sürücüsü ile beslenebilen, çalışma sırasında takım ilerlemesi olmayan testere tezgahları,
1.2. Kesme sırasında takım ilerlemesi olmayan, testere taşıyıcı gövde veya arabası el ile idare edilen testere tezgahları,
1.3. İş parçasının beslenmesi için mekanik aksamı olan, kesme sırasında takım ilerlemesi olmayan, yüklemesi ve/veya boşaltması el ile yapılan testere tezgahları,
1.4. İş parçasının beslenmesi için mekanik aksamı olan ve kesme sırasında takım ilerlemesi olan, yüklemesi ve/veya boşaltması el ile yapılan testere tezgahları,
2. Ahşap işleri için, el ile beslemeli, yüzey işleme makineleri,
3. Ahşap işleri için, tek yüzeyden alarak ayarlayan, el ile yükleme ve/veya boşaltmalı makineler,
4. Ahşap ve benzeri malzemeler veya et ve benzeri malzemeleri işlemek için, el ile yüklemeli ve/veya boşaltmalı, sabit veya hareketli yataklı ve hareketli arabalı lama testere makineleri,
5. Ahşap ve benzeri malzemeleri işlemek için, 1, 2, 3, 4, ve 7. şıklarda belirtilen makine tiplerinin oluşturduğu kombine makineler,
6. Ahşap işlemek için çoklu takım tutuculu, el ile beslemeli zıvana tezgahları,
7. Ahşap ve benzeri malzemeler işlemek için, el ile pinol hareketi uygulayan kalıpçı frezeleri,
8. Ahşap işlemek için portatif, zincirli testereler,
9. Malzemelerin soğuk işlenmesi için kullanılan, el ile yüklemeli ve/veya boşaltmalı, stroku 6 mm’den, hızı 30 mm/sn’den yüksek olan, bükme presleri de dahil, presler,
10. El ile yüklemeli veya boşaltmalı, enjeksiyon veya sıkıştırmalı(preslemeli) plastik kalıplama makineleri,
11. El ile yüklemeli veya boşaltmalı, enjeksiyon veya sıkıştırmalı(preslemeli) kauçuk kalıplama makineleri,
12. Aşağıda belirtilen, yer altı çalışmaları için üretilmiş makineler:
Ray üzerinde çalışan makineler: Lokomotif ve dekoviller,
Hidrolik güçle çalışan tavan destekleri,
Yer altında çalışan makinelerde kullanılan içten yanmalı motorlar.
13. El ile yüklemeli, evsel atıkların toplanması için kullanılan, sıkıştırma donanımlı çöp kamyonları,
14. Ek I, Madde 3.4.7’de tanımlanan kardan kavramalı, sökülebilir transmisyon milleri ve koruyucuları,
15. Araç bakım asansörleri,
16. Üç metreden daha fazla dikine yüksekliklerden düşme riski taşıyan kişilerin indirilip kaldırılmasında kullanılan aygıtlar,
17. Patlayıcıların (pyrotechnics) imalatında kullanılan makineler.
B. Emniyet parçaları
1. Kişilerin güvenliğini sağlamak için, özel tasarımlanmış, detektör niteliğindeki elektro-duyarlı aygıtlar (malzemesiz-lazer, optik vb. engeller, algılama perdeleri, elektromanyetik detektörler vb.)
2. Çift elle kumandalı olarak emniyet fonksiyonlarını ifa eden mantık birimleri,
3. Madde 9, 10 ve 11’de belirtilen presleri korumak için kullanılan otomatik hareketli koruyucu perdeler
4. Devrilmeye Karşı Koruyucu Yapılar (DKKY-ROPS),
5. Düşen Cisimlere Karşı Koruyucusu Yapılar (DKKY-FOPS).
Eğer bir makine ya da komponent Yönetmeliğin EK IV üne giriyorsa aşağıdaki şekilde CE Uygunluk Değerlendirme sürecinden geçer
Uygunluk Değerlendirme Prosedürleri ve CE Uygunluk İşareti
Belgelendirme
Madde 7 — Üretici, makineleri piyasaya arz etmeden önce aşağıdaki hususları yerine getirmek zorundadır;
a) Makinaların Ek IV’de verilen listede yer almaması halinde, Ek V’de belirtilen AT Uygunluk Beyanı dosyası düzenler. (Üretici Beyanı ile CE markalama)
b) EK IV’de verilen listede yer alan makinaların 6 ncı maddede belirtilen standartlarla uymaması veya kısmen uyması veya böyle bir standardın mevcut olmaması halinde, üretici makinanın bir örneğini Ek VI’da belirtilen AT Tip İncelemesi prosedüründen geçirir.
c) Makinaların Ek IV’te belirtilen listede yer alması ve 6 ncı maddede belirtilen standartlara göre imal edilmiş olması halinde; (Onaylanmış Kurum Müdahalesi Gerektiren Ürünler)
1) Ek VI’da belirtilen AT Tip İncelemesi dosyasını düzenleyerek onaylanmış kuruluşa sunar ve bu kuruluş dosyanın alındığını yazılı olarak teyit eder ve dosyayı muhafaza altına alır veya,
2) Bu bendin (1) numaralı alt bendinde belirtilen dosyayı onaylanmış kuruluşa sunar ve bu kuruluş 6 ncı maddede atıfta bulunulan standartların doğru uygulanıp uygulanmadığını belirleyerek, bu dosyanın yeterliliğini kanıtlayan bir belge düzenler veya,
3) Makinanın bir örneğini Ek VI’da belirtilen AT Tip İncelemesine tabi tutar.
Makine Emniyeti Yönetmeliğin EK I’inde yer alan Temel Sağlık ve Güvenlik Gereksinimlerini karşılamalıdır. Bunlar şunlardır:
1.1.2 Güvenlik Entegrasyonu Prensipleri
1.1.3 Malzemeler ve Ürünler
1.1.4 Aydınlatma
1.1.5 Makinelerin Kullanımını Kolaylaştıracak Şekilde Tasarımı
1.2 Kontroller
1.2.1 Güvenlik ve Kontrol Sistemlerinin Güvenirliği
1.2.2 Kontrol Cihazları
1.2.3 Başlatma
1.2.4 Durdurma Cihazları
1.2.5 Mod seçimi
1.2.6 Güç kaynağındaki hata
1.2.7 Kontrol devrelerindeki hata
1.2.8 Yazılım
1.3 Mekanik tehlikelere karşı koruma
1.3.1 Kararlılık
1.3.2 Çalışma Sırasında Kırılma Riski
1.3.3 Düşen ve Fırlayan Nesnelerin Sebep Olduğu Riskler
1.3.4 Yüzeyler, Kenarlar veya Köşelerin Sebep Olduğu Riskler
1.3.5 Kombine Edilmiş Birden Çok Makinelerle İlgili Riskler
1.3.6 Aletlerin Dönme Hızlarındaki Değişiklikler İle İlgili Riskler
1.3.7 Hareketli Parçalarla İlgili Risklerin Önlenmesi
1.3.8 Hareketli Parçalarla İlgili Risklere Karşı Koruyucuların Seçimi
1.4 Koruyucuların Ve Koruma Tertibatlarının Gerekli Olan Özellikleri
1.4.1 Genel Kurallar
1.4.2 Koruyucular İçin Özel Kurallar
1.4.2.1 Sabit Koruyucular
1.4.2.2 Hareketli koruyucular
1.4.2.3 Ulaşmayı Kısıtlayan Ayarlanabilir Koruyucular
1.4.3 Koruyucu Tertibatları İçin Özel Kurallar
1.5 Diğer Tehlikelere Karşı Koruma
1.5.1 Elektrik Beslemesi
1.5.2 Statik Elektrik
1.5.3 Elektrik Kaynağından Başka Çeşit Enerji Beslemesi
1.5.4 Bağlantı Hataları
1.5.5 Aşırı Sıcaklık
1.5.6 Yangın
1.5.7 Patlama
1.5.8 Gürültü
1.5.9 Titreşim
1.5.10 Radyasyon
1.5.11Harici Radyasyon
1.5.12 Lazer Donanımları
1.5.13 Tozların, Gazların vb.’nin Emisyonları
1.5.14 Bir Makine İçinde Tutulma/yakalanma Riski
1.5.15 Kayma, Tökezleme veya Düşme Riski
1.6 Bakım
1.6.1 Makinenin Bakımı
1.6.2 İşletme Noktalarına ve Servis Noktalarına Ulaşma
1.6.3 Enerji Kaynağının Ayrılması
1.6.4 Operatör Müdahalesi
1.6.5 İç parçaların temizlenmesi
1.7 Göstergeler
1.7.0 Bilgilendirme Cihazları
1.7.1 Uyarı Cihazları
1.7.2 Artık Risklere Karşı Uyarı
1.7.3 İşaretleme
1.7.4 İşletme Talimatları